Işın Çelebi: Çözüm, ekonomide üretim verimliliği

AA

Asgari ücretin açıklanmasının arkasından gelen yüzde 15’lik Merkez Bankası faiz sonucu sonrasında ekonominin yönü ve piyasaların vereceği tepkiler merak mevzusu olmuştu.

Açıklamalarında ekonomide kademeli geçisin önemini vurgulayan Eski Iktisat Bakanı Prof. Dr. Işın Çelebi, bütçe açığı ve dövizin, Türkiye’nin derhal çözmesi ihtiyaç duyulan 2 temel problem bulunduğunu altını çizdi.

Ilk olarak dikkat edilmesi ihtiyaç duyulan mevzunun bütçe açığındaki gelişme bulunduğunu Çelebi, şu açıklamayı yapmış oldu.

GSYH – Gayri Safi Yurtiçi Hasıla içindeki oranı yüzde beşler düzeyine geliyor. EYT ve depremin etkisiyle yüzde on şeklinde bir bütçe açığı oluştu. Yeni bir bütçe yapma ihtiyacı var. Bunu da bununla beraber çözmek lazım. Faiz ödemeleri bunun için de bütçenin dengesi için oldukça mühim.

“Türkiye’nin ne olursa olsun ödemesi ihtiyaç duyulan dış borcu, 203 milyar dolar”

Çözülmesi ihtiyaç duyulan ikinci mühim probleminin döviz bulunduğunu hatırlatan Çelebi, döviz arzındaki sıkıntıya işaret ederek, “İlk beş aydaki işlemler mühim. Türkiye’nin ne olursa olsun ödemesi ihtiyaç duyulan dış borcu, 203 milyar dolar. Bunu da dikkate alarak programı ona gore yönetmek gerekiyor.” uyarılarında bulunmuş oldu.

“Kur Korumalı Mevduatla dövize olan talep düşürülmeye çalışıldı”

Kur Korumalı Mevduatın tasfiyesine ilişkin görüşlerini de paylaşan Çelebi, bu şekilde bir nevi döviz kurunu sabitleşmeyi sağlayarak, vatandaşın elindeki tasarrufların, kur korumalı mevduata dönüştürülerek, dövize olan talebin düşürülmeye çalışıldığını şöyleki beyan etti:

Kur Korumalı Mevduatın ortalama 130 milyar TL şeklinde bir faiz yükü var. Bunun yarısını Gömü, yarısını Merkez Bankası ödüyor. Bu da piyasaları etkileyen bir durum.”

“Kur Korumalı Mevduatta, 2 trilyon TL’lik hacim oluştu”

2 trilyon TL’ye yakın bir kur korumalı mevduat hacmi oluştuğunu hatırlatan Çelebi’nin bu mevzuda değerlendirmesi ile şöyleki:

Bunu birkaç yıla yayarak kademeli olarak aşağıya indirmek lazım. Bu faiz yükü oldukça büyük, 130 milyar TL şeklinde bir ödeme var. Onun için birazcık yeni iktisat yönetimine, Sayın Mehmet Şimşek’e ve arkadaşlarına 3 senelik süre tanımak lazım.

Prof. Dr. Işın Çelebi

Asgari ücret, işyar ve emekli maaşları ekonomiyi iyi mi etkisinde bırakır?

Asgari ücret, işyar ve emekli maaşlarındaki artışların ekonomiye etkilerini de değerlendiren ve çözüm önerilerini dile getiren Işın Çelebi, şu ifadeleri kullandı:

Birincisi asgari ücret yüzde 34 arttı, 11 bin 402 TL’ye geldi. İşverene 500 liralık bir teşvik ya da destek sonucu çıktı. Bir vergi muafiyeti de var burada. Emekli maaşlarını da asgari ücret düzeyine çıkarmak gereği var. Bu yapı para arzını ve talebi arttırıyor. Bu talebi mühim bir seviyede dengelemek lazım. Bu enflasyonist bir tesir oluşturur. Bir taraftan enflasyon ve fiyatlar artıyor, yaşam pahalılığı artıyor. Fakat bir taraftan da talebi arttıracak şekilde para arzını arttırıyoruz.

“Çözüm, ekonomide üretim verimliliği”

Bu sarmaldan çıkış yolunun mal üretimini ve ekonomideki üretim verimliliğini arttırmaktan geçtiğini söyleyen Çelebi, bunun yanı sıra ve paralelinde bir verimlilik programı hazırlamanın gerekliliğini altını çizdi. Para arzının arttırılırken, ne olursa olsun üretimi, mal arzının da artırılmasını önerdi.

İhracatın oldukça mühim bir sorun olduğuna işaret eden Çelebi, sözlerini şöyleki tamamladı:

İhracatı arttırmak koşul. Şu anda ihracatın ithalatı karşılama oranı maalesef yüzde 60’lar düzeyinde. Bunu yüzde 80’lerin üzerine çıkarmak, yüzde 90’lara çıkarmak lazım. Bunun da yolu kuru arttırmak. Döviz kurunu ihracatı besleyecek şekilde arttırmaktan öte, Eximbank kaynaklarını ne olursa olsun arttırıp, ihracatçının kredi talebini karşılamak lazım.