Temmuz en sıcak ay olabilir

AA

Haziran 2023, “en sıcak haziran ayı” olarak
kayda geçti…

Üstün dereceli sıcaklıklar temmuzda da sertliğini artırdı.

Şu anda Şimal ABD, Asya ve Avrupa’nın büyük bölümünde sıcak hava
dalgaları etkili oluyor.

O şekilde ki; Kanada ve Yunanistan başta olmak suretiyle birçok noktada orman yangınları yaşanıyor.

Temmuz rekoru…

İnsan çalışmalarından meydana gelen küresel ısınmanın yol
açmış olduğu üstün dereceli sıcaklıklar, küresel averaj ısı artışının 1850’den beri 1,2
dereceye ulaşmasıyla tesirini daha da hissettiriyor.

Leipzig Üniversitesi’nden iklim bilimci Karsten Haustein’ın
bu ayın sonuna kadar tahmin edilen sıcaklıklar da dahil olmak suretiyle ön verilere
dayanarak yapmış olduğu analize bakılırsa, Temmuz 2023’teki averaj ısı, endüstri
öncesi dönemdeki ısı averajının 1,3 ile 1,7 aşama üstünde ve Temmuz 2019’daki üstün dereceli ısı seviyesinden 0,2 daha sıcak olacak.

‘Eylemler hala yetersiz’

Bu ay ısı artışının aylık bazda 1,5 dereceye ulaşmış olması,
hükümetlerin Paris Anlaşması’nda belirlendiği suretiyle, küresel ısı artışını
1,5 dereceyle sınırlandırmada hemen hemen başarısız oldukları anlamına gelmese de
üstün dereceli ısı artışları emisyonları azaltmaya yönelik eylemlerin hala yetersiz
olduğu ve ülkelerin anlaşmaya uymayan bir yolda ilerlediği gerçeğini
yansıtıyor.

Yeni ısı rekorları görülmesi fazlaca olası

Haustein, verilere ilişkin değerlendirmesinde, temmuzun en
sıcak ay olacağının neredeyse kati bulunduğunu belirterek, “Bir tek en sıcak
temmuz ayı değil, bununla birlikte mutlak küresel averaj ısı açısından
şimdiye kadarki en sıcak ay olacak.” ifadesini kullandı.

Temmuzdaki ısı rekorunun tropikal Pasifik’teki El
Nino’nun hemen hemen duyuru edilmiş olduğu sırada yaşandığına işaret eden Haustein, El
Nino’nun üstün dereceli sıcaklıklara tesiri bulunduğunu sadece bu tür rekorların
görülmesinin temel sebebinin insan çalışmalarından meydana gelen emisyonların
yüksek seviyede devam etmesi bulunduğunu belirtti.

2024’ün
başlarına kadar daha çok üstün dereceli sıcak ay…

Haustein, El Nino’nun etkilerinin sadece senenin ikinci
yarısında tam olarak ortaya çıktığından haziran ve temmuzu, en azından 2024’ün
başlarına kadar daha çok üstün dereceli sıcak ayın izleyebileceğini dile getirerek,
şunları kaydetti:

Bu tür acıklı iklim değişimleri bununla birlikte deniz ve kara alanlarında eşi benzeri görülmemiş sıcak hava dalgalarını tetikleyerek aşırı ısı riskini arttırıyor. Çin, Cenup Avrupa ve Şimal ABD’da geçtiğimiz haftalarda üstün dereceli ya da rekora yakın sıcaklıklar görüldü. Şimal Atlantik Okyanusu’nda da… Şimal ve Batı Avrupa’nın bazı bölgeleri ayın büyük bir bölümünde bulutların altında duracak kadar şanslıyken nüfusun yoğun olduğu öteki bölgelerin çoğunda, hızla ısınan bir gezegende beklenebileceği şeklinde, ortalamanın üstünde sıcaklıklar görüldü.

Emisyonları hızla azaltmak için “aciliyet” çağrısı

Danimarka Kalkınma İşbirliği ve Küresel İklim Politikası
Bakanı Dan Jorgensen, analize ilişkin değerlendirmesinde, bu ayki yüksek
sıcaklıkların aslına bakarsan malum bir gerçeği açıkça ortaya koyduğunu belirterek,
“Küresel ısınmanın yıkıcı tesirleri bir gerçek ve her bir derecelik artışla
daha da kötüleşecek. Bu, gezegendeki tüm yaşam için bir tehdit. Hayatları ve
geçim kaynaklarını kurtarmak için şimdi küresel şekilde harekete geçmeliyiz.
Doğru yolda değiliz sadece G20 ülkeleri gidişatı değişiklik yapma gücüne haiz. Onları
bu gücü kullanmaya çağırıyorum.” ifadelerini kullandı.

“Artık 2-3 yılda bir görülüyor”

Birleşik Krallık İklim Değişikliği Komitesi Geçici Başkanı
ve Leeds Üniversitesi’nde görevli Profesör Piers Forster, sera gazı emisyonları
sebebiyle kara alanlarındaki aşırı sıcakların küresel averaj sıcaklıktan iki
kat daha süratli arttığına işaret ederek, “Daha ilkin 10 yılda bir görülen
sıcak hava dalgaları, artık 2-3 yılda bir görülüyor ve görüldükleri süre
averaj iki aşama daha sıcak yaşanıyor.” değerlendirmesinde bulunmuş oldu.

Sıcak hava dalgalarına karşı acilen uyarlama önlemlerinin
alınması icap ettiğini vurgulayan Forster, karbondioksit ve metan emisyonlarının
hızla düşürülmesi için şimdiden harekete geçilmesi icap ettiğinin altını çizdi.

Sıcak hava dalgalarının sıklığı ve sertliği
“olağandışı”

Oxford Üniversitesi Smith İşletme ve Çevre Okulu Öğretim
Görevlisi Laurence Wainwright ise son yıllardaki sıcak hava dalgalarının
sıklığı ve şiddetinin olağan dışı olduğuna dikkati çekti.

Fosil yakıtların yol açmış olduğu iklim değişikliği sebebiyle bu
aşırı olayların yaşandığını kaydeden Wainwright, “Altyapımızı,
şehirlerimizi, evlerimizi ve sıhhat sistemlerimizi dünyanın birçok bölgesinde
yeni ölçü haline gelen sıcak hava dalgalarına hızla adapte etmekle kalmamalı,
her şeyden ilkin karbon emisyonlarını azaltmak için hızla çalışmalıyız.
Kelimenin tam anlamıyla ateşle oynuyoruz ve buna bir son vermenin zamanı geldi.”
ifadelerini kullandı.

Hakemli tıp dergisi Lancet Geri Sayım İcra Direktörü Marina
Romanello, küresel ısınmayı önlemeye karşı eylemsizliğin
“affedilemez” bulunduğunu ve dünya genelinde milyonlarca insanoğlunun bunun
bedelini şimdiden hayatlarıyla ödediğini belirtti.