Gizli saklı zamma karşı Fransız modeli önerisi

ensonhaber.com

Gizli saklı zam, bir mal yada hizmetin fiyatının açıkça belirtilmeden, başka yollarla artırılmasıdır. Bu, çoğu zaman gramaj yada hacim değişikliği benzer biçimde yöntemlerle yapılır. Mesela, bir ürün 100 gramlık ambalajda 10 liradan satılıyorsa, gramaj 50 grama düşürülüp fiyat aynı bırakılırsa, tüketici aslen 20 liralık bir zamdan haberdar olmadan 50 gramlık ürünü 10 liraya satın almış olur.

Fransa’da gizli saklı zamlara karşı hayata geçirilen uygulama gündem oldu. Internasyonal Fransız market zinciri, fahiş zam icra eden bir firmanın ürünlerinin satışını durdurdu.

Mevzuyla ilgili CNN Türk’e açıklamalarda bulunan Tüketici Müracaat Merkezi Onursal Başkanı Aydın Ağaoğlu, şunları söylemiş oldu:

Bundan 3 yıl ilkin Tecim Bakanlığı, ticari uygulamalar yönetmeliğine bir madde ilave ederek, bu tür ambalajlı ürünlerin gramaj hilesiyle gizli saklı zamlanmasına karşı bir tedbir geliştirdi.

Burada söz mevzusu olan tüketicinin aldatılması.

Elimde 2 yoğurt kasesi var. Bu yoğurdu 600 gramdan alıyorduk, şimdi aynı fiyata 500 gramdan alıyoruz. Bununla ilgili vatanımızda tüketicinin aldatılmaması lazım. Madem 100 gram azalttınız büyük puntolarla belirtin.

Bu da 550 bin liraya varan cezalara niçin olur.

Tüketici, aldatılmadığını bilmeli

Bu gizli saklı aldatıcı bir zam. Hatta bazı firmalar hem gramajı azaltıyor hem de fiyatı artırıyor. Tüketici diyor ki bunun fiyatı oldukça artmamış bunu alayım, oysa o şekilde değil.

Dikkat çekicek şekilde yapın, bir ihtimal satıcının haklı bir sebebi var. Mesela 10 liraya sattığı bir atıştırmalığı, bozuk para mesele olmasın diye 11 lira 75 kuruş yapmak istemiyor. Onun yerine 30 gram ise 23 grama düşürüyor. Tüketici ürünün 23 grama düştüğünü anlayacak şekilde gösterilmeli. Tüketici, aldatılmadığını bilmeli. Aslına bakarsan yönetmeliğin adı da aldatıcı ticari uygulamalar.

Aslına bakarsak bu Fransız modeli, bizim vatanımızda uygulanması ihtiyaç duyulan bir şey. Bundan dolayı birçok zincir market, kendi ürününü üretiyor. 1 litrelik süt yerine 900 grama çevirmiş ve dikkat çekmiyorsa, ben senin ürününü satmam diyebilmeli. Böylece kimin tüketiciye saygı gösterdiğini görmüş oluruz.

Gizli saklı zamma karşı tüketicinin yapması gerekenler

Gizli saklı zam, tüketicilerin haklarını ihlal eden bir uygulamadır. Tüketici, satın almış olduğu ürünün fiyatını tam olarak bilme hakkına haizdir. Gizli saklı zam, tüketicilerin bu haklarını ellerinden alır ve onları haksız yere dezavantajlı duruma düşürür.

Gizli saklı zam, Türkiye’de de çoğunlukla karşılaşılan bir sorundur. Bilhassa son yıllarda artan enflasyon sebebiyle, birçok işletme gizli saklı zam uygulayarak maliyetlerini karşılamaya iş yapmaktadır.

Gizli saklı zam, Tecim Bakanlığı tarafınca denetimlerle denetim edilmektedir. Bakanlık, gramaj yada hacim değişikliği benzer biçimde yöntemlerle meydana getirilen gizli saklı zamları tespit ederek ilgili işletmelere ceza vermektedir.

Gizli saklı zamdan korunmak için tüketicilerin dikkat etmesi ihtiyaç duyulan bazı noktalar vardır:

Satın alacağınız ürünün ambalajını dikkatlice inceleyin. Ürünün gramajını, hacmini ve fiyatını karşılaştırın.

Ürünün fiyatını değişik yerlerde araştırın.

Tüketici derneklerine ve sivil cemiyet kuruluşlarına başvurun.